Het spel zonder grenzen

‘De patstelling’

We zijn allemaal boos, en met boos bedoel ik we zijn allemaal wel over iets niet tevreden en met we bedoel in werknemers, werkgevers, overheid, steuntrekker, student, immigrant. Het lijkt een hopeloze strijd.

Waar we allemaal niet omheen kunnen is de crisis die ons al 5 jaar geselt. Behoudens de Warren Buffett’s van deze wereld wint niemand écht aan de huidige toestand en het geheel, zijnde de maatschappij al zeker niet.

Wanneer je het nieuws volgt, of de discussies op de sociale media valt er vaak hetzelfde patroon te bespeuren. Een situatie heeft steeds voor-en tegenstanders en elke partij schermt met z’n eigen vooroordelen, ‘verworven rechten’, meningen of angsten. Een waarlijk menselijke reflex.

Die reflex is er één die moet voorkomen dat we zelf, als individu te kort zouden komen. Die ‘angst voor eigen tekorten’ heerst en heerst in elk aspect van onze interactie met elkaar.

Een werkgever voelt dat te hoge lasten zijn kwartaalcijfers beïnvloedt en trekt van leer tegen de overheid die hem (te hoog) belast. ‘De burger’ vindt dat die bedrijven altijd klagen dat ze tekort komen maar zien wel CEO’s  met dure Mercedessen rijden en duur gaan tafelen.En onder druk van aandeelhouders efficiënter willen werken en mensen ontslagen zo snel ze er kunnen missen. En hun aandeelhouders die moeten worden geplezierd met blijvend stijgende koersen.

‘De steuntrekkers’ is maar een profiteur, want die krijgt ‘ons’ geld voor niets te doen. En ambtenaren zijn lui en overbetaald opnieuw met ‘ons’ geld.

En allemaal zijn we tegen de overheid. Want daar wordt wat verspild. Teveel ambtenaren met teveel regeltjes die teveel kosten. Politici die graaien dat het een lieve lust is. En domme beslissingen genereren en voorzien teveel  steuntrekkers die teveel  geld krijgen zonder er iets voor te (willen) doen…

‘Iedereen doet het ‘

Maar wat denken we over de attitude van  ‘iedereen doet het’ ?

Werken we, niet, in het zwart omdat dat slecht is voor de maatschappij? Durft een aannemer eens prijsafspraak, niet, maken en aanbestedingen niet corrumperen omdat dat de overheidsuitgaven verhoogt? Wie koopt niet in het zwart? Wie houdt meer personeel in dienst omdat mensen op straat zetten nefast is voor de begroting?

Maar hoe kunnen we uit deze uitzichtloze situatie geraken? Alleszins niet door te doen wat we daarvoor deden, ook niet met meer gecontroleerde banken, ook niet door hetzelfde economische en maatschappelijke denken die in 100 jaar amper zijn gewijzigd, en dus hebben geleid tot deze, huidige situatie wil ik toch wel meegeven.

Overheid, werkgevers en werknemers moeten het eens geraken. Eens dat ze elk apart niets fundamenteels kunnen wijzigen dat op korte termijn een verschil kan maken.

Samen iets bereiken is het loslaten van de schijnbaar ‘gecontroleerde’ situatie. Een leap of faith die maar kan worden genomen wanneer iedereen z’n rol kent en z’n verantwoordelijkheid opneemt, en eigenbelang naast zich neerlegt. Dat (zou)wil(-len) zeggen dat ieder zich kwetsbaarder moet opstellen dan hij of zij gewoon is, een oncomfortabel gevoel.

Maar sta me toe een voorbeeld te geven over hoe het volgens mij wel kan… de uitvoeringsmodaliteiten laat ik even in het middel.

 ‘De overheid’, ‘de bedrijven’  ‘de werknemers’ ‘de steuntrekkers’ vormen samen een maatschappelijk ecosysteem.

De werknemers en de bedrijven betalen lasten (belastingen, taksen,…) die de overheid in staat stelt om ‘de overheid’ te kunnen betalen. Laat ons stellen met een begroting in evenwicht.

Volgt U even de volgende simulatie, zie een (1) overheid, een (1) bedrijf die alle bedrijven van België vertegenwoordigt en werknemers die of voor de overheid werken, of voor het bedrijf, of niet werkt (steuntrekkers in de ruimste zin).

A.      De overheid vraagt hoge lasten, nodig om de dienstverlening constant te houden of te verhogen en heeft een chronisch tekort wat leidt tot de nood aan meer inkomsten.

Enige manier om dat te doen is lasten verhogen of efficiënter werken. Ik laat efficiënter werken buiten beschouwing omdat het effect daarvan niet doorslaggevend is voor m’n uiteenzetting (efficiënter werken wordt deel van de oplossing…) Wanneer de overheid de lasten verhoogt zal dit worden betaald door bedrijven, burgers en consumenten, hetzij rechtstreeks, door belastingen en taksen, hetzij door de verhoogde goederen- en dienstenprijzen. Gevolgen zijn de index die omhoog schiet evenals lonen waardoor de kosten voor bedrijven weer omhooggaan,… enz. een vast gegeven.

 

B.      Het bedrijf wordt geconfronteerd met z’n kwartaal of jaarcijfers. Het moet (wil) meer winst maken ( aandeelhouders, investeringen, hogere belastingen,…) het heeft maar één opties. Meer netto overhouden. Dat kan het door ‘groeien’ of efficiënter werken of prijzen te verhogen. Gezien ‘groeien’ een verkeerd beeld geeft en enkel het denken bemoeilijkt laat ik dit even buiten beschouwing.

De prijzen verhogen is een makkelijke manier en houdt weinig verder denken in behalve dat ook daar een limiet (kan) zitten op wat een consument wil (kan) betalen. De meest efficiënte manier van saneren is het verlagen van je personeelskost. Dat kan door het verlagen van je aantal personeelsleden en eventueel het inzetten van nieuwe technologische middelen om mankracht uit te sparen. De personeelsleden die dan werkloos worden zullen kunnen rekenen op de steun van de overheid, het worden dus steuntrekkers in verschillende vormen (werkloos, brugpensioen,…). De overheid zal om deze extra steuntrekkers te kunnen betalen meer inkomsten moeten genereren… U kan nu gerust weer naar A. springen.

 

C.       Burgers zijn dus werkende (voor bedrijven) of ambtenaar (dus een kost voor de maatschappij) of steuntrekkende (dus een kost voor de maatschappij). Wat de absolute noodzaak is van ‘de overheid’ in aantallen en soorten diensten is een discussie apart. Wel kan ik stellen dat, en dit is uit ervaring, de meeste overheidsdiensten, of overbemand zijn, of inefficiënt werken of, en dit is de moeilijkst te bevatten situatie, totaal nutteloos zijn. Die nutteloosheid is een gevolg van uitdijende porcessen/management/… maar ook onderwerp van een apart discours.

 

De burgers werkende voor bedrijven zijn vaak speelbal van de economische belangen van die bedrijven en zullen bij nodige efficiëntie winsten hun job verliezen of überhaupt geen job kunnen krijgen wegens de technische mogelijkheden die een extra vacature uitsluiten. De pensioenleeftijd die zorgt voor mensen die moeten worden betaald door de staat, lees maatschappij, zorgt nu, en binnenkort door de vergrijzing nog meer, voor een acuut gevaar dat kan leiden tot de totale instorting van de welvaartstaat zoals we die nu kennen wegens de enorme massa geld dat daar naartoe zal moeten vloeien.

 

 

D.      Conclusie:

 

Overheid en werkgevers zorgen elk voor ‘het probleem’ van de ander.

Werknemers zijn steeds de pasmunt en slachtoffer van het totale ecosysteem tussen werkgever en overheid en slachtoffer van technologische vooruitgang die meer efficiëntie toelaat en dus minder arbeid vergt.                                                                                                                    Alle burgers (en bedrijven) zijn slachtoffer omdat ze collectief opdraaien voor het betalen van de te hoge lasten.

De overheid verplicht zich ertoe om elke burger te bedienen (sociale zekerheid, scholen, pensioenen etc.) dus vangt ook elke steuntrekker op. Verder deint de overheid veel te sterk uit.

 

Dat elk onderdeel een invloed heeft op alle andere onderdelen is een gegeven, geen onoverkomelijk probleem. Maar een oplossing vraagt dat elk onderdeel zijn rol spelen als iedereen z’n voordeel wil halen én de nadelen wil minimaliseren.

 

Werknemer wil hoge winst. Dus wil lage lasten en lage kosten

Overheid wil een begroting in evenwicht en goede dienstverlening.

Een mogelijke oplossing start bij het saneren van de overheidsuitgaven. De aandachtspunten zijn :

 

·         Minder ambtenaren (want is een kost voor de maatschappij)

·         Minder steuntrekkers (want is een kost voor de maatschappij)

·         Efficiëntere werking

·         Overschot op begroting creëren

 

 

De sleutel ligt in deze volledig bij werkgevers.  Minder ambtenaren en minder steuntrekkers kunnen, maar enkel wanneer ze worden betaald door alles behalve de overheid. Werklozen, langdurig zieken en gepensioneerden moeten volledig of gedeeltelijk worden betaald door de werkgevers, Uiteraard zal dit onder strikte voorwaarden moeten zoals aangepast werk.

Dat wil zeggen dat het nodige aantal manuren van de volledige economie wordt herverdeeld over alle mogelijke werknemers. Dat zal uiteindelijk resulteren in sterk gereduceerde werkweken.

Een bedrijf van 100 personen aan 38 hr/week/persoon dat zo 3800 manuren heeft te verdelen zou bij een personeelsbestand van 125 (+25%) gaan naar werkweken van aan iets meer dat 30hr/week/persoon. Het 30 hr laten werken van werknemers tegen FT netto loon(!) kan uiteraard enkel tegen een kost die niet hoger mag liggen voor bedrijven. Werk voor de overheid in dit geval. Dat bedrijven zullen geneigd zijn om in desbetreffend geval de lagere loonkost in eigen zak te steken is de valkuil die moet worden opgevangen. Bvb door de lagere loonlasten pas toe te kennen wanneer ELKE werknemer max.30 hr werkt… de winst voor het bedrijf zal dan wel nog liggen in een kost die in totaal lager ligt voor die 125 werknemers dan voor 100.  

 

Het niet meer meewerken aan het corrumperen of over prijzen van aanbestedingen moet een reflex worden die elk bedrijf zich aanmeet. Ook hier kan er een back-up worden voorzien om mogelijke fraude te melden/herkennen.

 

Om dit integraal plan mogelijk te maken ligt de sleutel volledig bij de overheid.

Die moet het aantal ambtenaren drastisch reduceren (-20%) en ijveren naar het (voorwaardelijk!) actief houden van ouderen (want pensioen is kost voor maatschappij) en langdurig zieken, kortom elke burger.

Dit lijkt een zeer liberaal standpunt, maar zo mag het niet worden beschouwd.

Het is een standpunt voor een sociale, duurzame samenleving waar links EN rechts z’n aandachtspunten in ziet aangepakt!

 

Gepensioneerden (of langdurig zieken)  hoeven ook geen 30 hr te werken.

10 of 15 zou ook goed zijn. Hierbij wordt een vol pensioen (met 0 uren werk)

van vb. € 1000 een inkomen van € 1250 voor 10 hr werk/week ( € 500 van de Staat en

€ 750 van een werkgever) .Dat zou voor de staat een besparing zijn van € 500 en voor de werkgever maakt dat geen verschil (gezien dat een voorwaarde van het plan is). Behalve dat hij een ervaren werknemer langer kan inzette die zijn expertise veel langer kan laten gelden. (de bedragen zijn fictief, en uiteraard te berekenen, werken ipv thuis zitten moet uiteraard ook meer opbrengen, anders heeft hieraan meewerken geen zin)

En het mag duidelijk zijn dat langer werken, langer onder de mensen zijn, een positief effect heeft op de gezondheid van individuen, een nog niet meegerekende meerwaarde, ook voor de chronisch en langdurig zieken…

 

 

Dit ‘plan’ is verre van af of verre van berekend, maar het laat wel toe om aan te tonen dat een oplossing kàn. Maar niet wanneer overheden blijven belasten en bedrijven blijven saneren. Het kan wanneer we onze angsten laten varen en plaats maken voor een oplossing die we samen vormen.  

 

A drop cannot be a sea unless every drop participates…